de jeneverbes (én een leucistische spreeuw :-)

De jeneverbes (Juniperus communis), is één van de oudste bomen in ons land. Kwam ze vroeger algemeen voor op heidevelden en zandgronden, nu is het in Nederland een zeldzame boom en staat op de Rode lijst. Een jeneverbesboompje mag je dus niet in de vrije natuur uitgraven en in je eigen tuintje plaatsen, maar het schijnt dat je wél de rijpe bessen mag plukken zolang je de boom niet beschadigd. Dat plukken is trouwens nog niet zo eenvoudig, want de boom heeft hele gemene stekels! Bovendien duurt het twee tot drie jaar voor zo'n besje rijp is, haal je jeneverbessen dus liever ergens anders vandaan (ze liggen immers gewoon bij de supermarkt en komen uit landen als Kroatië, Albanië en Italië).

Als je aan iemand vraagt wat je met een jeneverbes kunt doen wordt meestal het gebruik in zuurkool genoemd, ook het gebruik van jeneverbessen bij de bereiding van jenever ligt voor de hand. And that's it! Vaak krijgt men het jeneverbes potje niet eens leeg want áls het gebruikt wordt in een recept (ook in de kruidengeneeskunde), gaat het maar om een paar besjes per keer.

Wat kan de jeneverbes voor je doen?
Door de vochtafdrijvende eigenschappen is het niet alleen geschikt voor mensen die veel vocht vasthouden, ook mensen die last hebben van jicht en reuma kunnen een verbetering van hun klachten ervaren. Jeneverbes spoort de nieren aan om overtollig water, en daarmee ook afvalstoffen, uit het lichaam te draineren. Vooral de wat trage, kouwelijke types kunnen er baat bij hebben, mensen bij wie de vitaliteit en levenskrachten wat zijn afgeremd door (te) veel stilzitten.
Jeneverbessen hebben ook ontstekingswerende eigenschappen, waardoor mensen met artritis en artrose verlichting van de klachten kunnen ervaren.
Uitwendig kan het toegepast worden als een verwarmende wrijfoplossing voor de gewrichten en spieren, het is doorbloedingsverhogend. Dat, én een pijnstillende werking, maakt het bijzonder geschikt als onderdeel van een massageolie.

Heb je een nier- en/of leverziekte dan moet je geen jeneverbessen gaan gebruiken. Ook zwangeren laten het maar het beste links liggen. Bovendien is het niet verstandig om een jeneverbespreparaat langer dan 4 weken aaneengesloten te gebruiken omdat je nieren dan overprikkeld worden!

Hoe kun je de jeneverbes gebruiken?

Jeneverbesolie

Deze olie kun je zowel culinair als voor geneeskrachtige doeleinden gebruiken!

Je neemt een klein flesje met olijf- of zonnebloemolie, net naar waar je voorkeur naar uit gaat, en daar doe je  een klein handje gekneusde bessen in als ook een vijftal kruidnagels. Dit laat je 4 weken op een warme plek trekken. Deze olie kun je gebruiken als massageolie voor zere spieren of als wrijfolie bij reumatische pijnen en artrose of artritis. Eerst even op een klein plekje proberen of de olie bevalt.

Je kan deze olie ook gebruiken om je vlees mee aan te braden of om er een (zuurkool)salade extra smaak mee te geven. Misschien zul je de smaak wat te heftig vinden, voeg dan meer olie toe.

Jeneverbesthee

Overgiet 1 flinke theelepel iets gekneusde bessen met een kop kokend water en laat het 10 minuten afgedekt staan. Het is helemaal geen "vies" brouwseltje, maar je kan voor de smaak altijd wat andere kruiden mee laten trekken.

Drink van deze thee 2 kopjes per dag en gebruik het dus niet langer dan 4 weken achter elkaar.

Jeneverbeskuurtje
Een bekend, veelgebruikt, reinigend voorjaarskuurtje dat "het ook goed doet" in andere jaargetijden.
Er zijn meerdere varianten maar altijd met een opbouw, gevolgd door afbouwen.
Begin met het opkauwen van één jeneverbes, de volgende dag twee, dan drie en zo door tot je na 12 dagen 12 jeneverbessen op mag eten. Dit hoeft niet in één hap maar mag over de dag worden verdeeld. Slik de bes niet als een pilletje door maar kauw erop......... zolang mogelijk. Eerst is het een bessige smaak, naarmate je langer kauwt wordt het wat bitter, Juniperus is dan ook afgeleid van het Keltische juneprus wat "bitter" betekent. Daarna ga je elke dag weer minderen.

Etherische olie van jeneverbes kan je heel goed gebruiken in een brandertje. Het geeft innerlijke kracht en vertrouwen, vooral op dagen dat alles fout lijkt te gaan, niets lijkt te lukken en je het liefste onder de dekens wilt verdwijnen. Het branden van een beetje jeneverbesolie helpt je dan om je emoties los te laten.
Ook bij vermoeidheid of overspannen zijn kun je deze olie branden. Het kalmeert en heeft een rustgevend werking.

Je kunt ook een massageolie maken. Doe dan in 50 ml olijfolie 10 druppels jeneverbesolie.

Gebruik wel altijd je gezonde verstand als je etherische olieën  gebruikt, ze zijn erg krachtig. Voor een liter jeneverbesolie bijvoorbeeld, is 35 kg bessen nodig! Koop ook altijd olie van een betrouwbaar merk en gebruik het nooit puur op de huid. Gaat het fout en krijg je wel wat van deze olie op je huid ren dan niet direct naar de kraan om het weg te spoelen want met water lukt dat niet. Neem een watje met wat olie en wrijf op deze manier de olie van je huid.

Heb je geen etherische jeneverbesolie maar je wilt wél graag in een jeneverbesbad?
Kook dan 100 gram bessen gedurende een kleine tien minuten op 1 liter water en voeg het toe aan het badwater. (Natuurlijk de besjes er eerst even uit zeven i.v.m. een verstopping van het afvoerputje ;-)

Hen nemen van een stoombadje met jeneverbessen kan helpen bij hoest en bronchitis. De bessen bevatten een stof, pineeen, en dit pineen bevordert de doorbloeding van de slijmstoffen waardoor een sneller herstel mogelijk is. Kook dan ook eerst een handje vol gekneusde bessen in wat water.

............................................................................................

De afgelopen dagen zagen wij ze vliegen. Een koppeltje spreeuwen vloog steeds op uit het weiland, en vanuit de luie stoel was duidelijk te zien dat er een "vreemde vogel" tussen zat. Zijn bijna geheel witte verenpak stak vreemd af bij zijn zwarte groepsgenoten. Gelukkig ligt de verrekijker binnen handbereik, juist voor deze situaties, en al gauw bleek het toch wel degelijk om een spreeuw te gaan.
Dan is internet zo makkelijk hè? Je typt gewoon "witte spreeuw" en dan leer je dat het een afwijking is welke resulteert in een vermindering van huidpigment en leucisme wordt genoemd en géén albinisme is, want de rode ogen ontbreken.
Ook zijn deze leucistische dieren vaak erg agressief tegenover niet-leucistische dieren waardoor ze makkelijk kunnen overleven in het wild.
En wij hadden nog wel zo'n medelijden met 't beestje!