Het verven van wol met planten is ongetwijfeld één van de oudste menselijke handwerken die al 2000 jaar vóór onze jaartelling in China werd beoefend. En de meeste recepten zijn niet geschreven door vaklieden maar door "gewone" nijvere huisvrouwen die hun eigen wol gingen verven.
Om de kleur te laten hechten moet de wol eerst worden gebeitst, zodat de vezel doordringbaar wordt. Je zou anders alleen de buitenkant van de vezel verven en de kleur bij de eerste de beste wasbeurt zien verdwijnen.
Er zijn verschillende soorten beits, die allemaal weer een andere invloed hebben op de uiteindelijke kleur, maar aluin is wel de bekendste. Aluin werd vroeger door de mannen gebruikt als ze zich hadden gesneden tijdens het scheren. Aluin bindt zich namelijk aan de eiwitten van de beschadigde huid en doet deze samentrekken waardoor het bloeden stopt. Ook wordt het als anti-transpiratiemiddel gebruikt in deodorant.
Voor mijn strengetje wol gebruikte ik het volgende recept.
100 gram wol
15 % aluin
300 % ligustersnoeiafval
Werkwijze beitsen met aluin
Laat de wol eerst 15 minuten voorweken in koud water.
Los de aluin op in wat heet water (mijn strengetje wol was 80 gram dus ik gebruikte 12 gram aluin).
Vul een ketel met koud water en doe hier de aluinoplossing bij.
Voeg de natte wol toe en verhit alles langzaam tot ongeveer 90 graden.
Probeer deze temperatuur een uurtje aan te houden.
Laat de wol afkoelen in het water.
Bereidingswijze verven met liguster
Voor 100 gram wol gebruik je minimaal 300 gram snoeiafval van de ligusterhaag (Ligustrum). Meer mag. Breng dit aan de kook, en laat het ongeveer een uurtje koken. Flink borrelen mag.
Als het is afgekoeld zeef je de bladeren eruit. De natte, gebeitste wol kan nu in het afgekoelde verfbad.
Weer alles rustig verwarmen tot 90 graden en proberen deze temperatuur een dik uur aan te houden.
De wol zal nu langzaam van kleur veranderen.
De intensiteit van de kleur is elke keer weer anders, het hangt af van de groeicondities van het plantmateriaal en ook de wolsoort zorgt voor variaties.
De wol buiten verven is natuurlijk het allerleukste om te doen, maar niet iedereen zal die mogelijk hebben. Je kan de wol ook gewoon op het gasstel in de keuken verven, de temperatuur is dan in ieder geval veel gemakkelijker te regelen. Mijn vuurplaats bestaat uit los op elkaar gestapelde zachte metselstenen.
Gebruik geen hard gebakken straatstenen, uit ervaring weet ik dat deze kunnen knappen en de afspringende schilfers zouden je kunnen verwonden! Betonklinkers kunnen wel gebruikt worden. Er boven op liggen een aantal dikke ijzeren pennen. De bodem van de vuurplaats is de onderplaat van de vuurkorf.
Wil je verven met liguster maar je hebt geen schapenwol? Koop dan een bolletje witte wol 100% en wikkel dat af zodat je een streng krijgt, hiermee kan je ook prima zelf verven.
Je kan de wol ook samen verven gelijk met het plantenmateriaal, zorg dan wel dat de temperatuur beneden de 100 graden blijft. Maar ja, ik heb zo'n hekel aan het verzamelen van al die blaadjes tussen de wol dat ik het liever zo doe. En de kleur.......die is in het "echt" veel groener dan op de foto.