paardenkastanje, wat doe je ermee?

Ben jij óók iemand die altijd in de herfst die eerste glimmende kastanjes op moet rapen? Iemand die de neiging niet kan weerstaan om ze gewoon maar te laten liggen? Mooie, verse, glimmende kastanjes, de helft nog in de bolster,

aahh...., ze glijden zo je jaszak in ;-).
Bij mij gebeurt dat regelmatig!

Rare naam eigenlijk, paardenkastanje (Aesculus hippocastanum).
Men vermoedt dat het (vroegere) gebruik van de kastanje als paardenvoer de reden voor deze benaming is, het werd aan drachtige merries gegeven, vooral in Turkije, waar de boom oorspronkelijk ook vandaan komt.

Maar goed, je jaszak zit vol. En nu....wat moet je er eigenlijk mee?
Eetbaar zijn ze niet (in tegenstelling tot de tamme kastanje) maar ook zeker niet nutteloos!

Snij eens een paar kastanjes in stukjes, met schil en al, en stop ze in een potje.
Giet hier dan een dubbele hoeveelheid jenever overheen en laat het, terwijl je elke dag even schudt, een drietal weken trekken. Daarna goed zeven door een doek.
Je hebt nu een kastanje tinctuur die je uitwendig kunt gebruiken als smeersel bij aambeien, vermoeide benen en spataderen (voorzichtig).

Vind je het te "kliederig" met tinctuur dan kun je er ook heel eenvoudig een gel van maken.
Door 100 ml tinctuur roer je 1 gram xanthaangom, met dank aan "de groene zon". Even laten staan en dan in een potje of tube schenken.

Heb je last van winterhanden en/of -voeten, dan kun je ook een kompres maken door over een handje vol gemalen kastanjes 250 cc kokend water te gieten en dit 10 minuten te laten trekken.

En wat ook leuk is om eens te proberen......het maken van je eigen zeeppoeder.

De kastanje bevat namelijk veel saponinen ofwel zeepstoffen. Maal er eens een paar fijn, zonder de bruine schil.

Met dit "poeder" in een lapje gewikkeld, kun je nu de was doen. Dat er zeepstoffen inzitten kun je zelf controleren door wat poeder met warm water, in een potje met deksel, flink te schudden.

Er zal een mooie schuimlaag te zien zijn. 

Dit poeder kun je ook drogen. De was zou er helderwit van worden.

Sommige bronnen vinden het niet lekker ruiken, anderen waarschuwen voor een bruine verkleuring van de was, twee dingen die ik zelf niet echt herken.

Wel wordt gewaarschuwd voor het afvalwater, dit vinden de vissen niet fijn, dus liever niet lozen op het oppervlaktewater.

Wist je trouwens dat:
-de kastanje "pas" rond 1600 in Nederland (botanische tuin Leiden) groeit?
-de kastanje "pas" laat in de 19e eeuw in de kruidengeneeskunde wordt gebruikt? (Met dank aan de Franse arts Arnault de Vevey.)
-de kastanje, als poeder gemengd door het gietwater, wormen verdrijft uit de kamerplantenpot?
-de kastanje al heel lang in de linker broekzak wordt gestoken bij reumaklachten? (Elke dag even oppoetsen.)
-het kastanje(zeep)poeder ook goede diensten kan bewijzen bij paarden met koliek? Zij krijgen dan een schep door het voer.

En mocht je toch ook eens wat schapenwol willen gaan verven, probeer dan dit simpele recept met de groene bolsters:

150 gram bolsters 1 nacht laten weken in water met één lepel ammonia.

De volgende dag alles 30 minuten koken, de ongebeitste wol in het verfbad doen en 90 minuten tegen het kookpunt aanhouden.

Je krijgt dan een mooie, kleurvaste, bruin/beige kleur.